StoryEditor

Jak chronić uprawę przed przymrozkami?

24.03.2022., 11:56h

Nadchodzi wiosna, a wraz z nią widmo majowych przymrozków, które rokrocznie stwarzają poważne zagrożenie dla wielu upraw jagodowych i sadowniczych. Kiedy temperatura za oknem rośnie, a dni stają się coraz cieplejsze, rośliny wchodzą w okres wegetacji i stopniowo tracą swoją odporność na mróz. Właśnie dlatego późnowiosenne przymrozki mogą okazać się dla wielu roślin zabójcze. Pozbawione naturalnych mechanizmów obronnych, ulegają one uszkodzeniu lub nawet całkowitemu zamarznięciu. Aby skutecznie ochronić uprawę przed szkodliwymi skutkami przymrozków, należy przygotować się do nich już dziś.

Sposoby na późnowiosenne przymrozki

Aby na czas przygotować sad lub jagodnik na nadejście późnowiosennych przymrozków, należy przede wszystkim skupić się na odpowiednim przygotowaniu. Polega ono na zaplanowaniu strategii działania na wypadek wystąpienia przymrozków, wykonaniu odpowiednich prac konserwacyjno-zaopatrzeniowych, a następnie – na bacznym śledzeniu lokalnych warunków atmosferycznych. Staranna obserwacja pogody pozwoli na przewidzenie wystąpienia tzw. przymrozków radiacyjnych, wynikających z wypromieniowywania ciepła z gleby i roślin. Przymrozki takie występują najczęściej po słonecznym, bezchmurnym dniu, kiedy ciepło gromadzi się na poziomie gleby i roślin. Brak zachmurzenia sprawia, że wraz z dobowym spadkiem temperatury, ciepło wypromieniowuje z uprawy, a na jej powierzchni powstają zmrozowiska.

Jak chronić rośliny przed przymrozkami?

Do skutecznych sposobów ochrony upraw przed przymrozkami należą:

  • zraszanie nadkoronowe;
  • zamgławianie antyprzymrozkowe;
  • opryski glicyną betainą i mikroelementami;
  • okrywanie roślin agrowłókniną;
  • rozwieszanie siatek antyprzymrozkowych.

Wybór optymalnego sposobu ochrony roślin przed przymrozkami zależy od rodzaju uprawy, dostępności wody i siły roboczej, a także możliwości inwestycyjnych gospodarstwa. Jeśli dotąd nie korzystałeś z żadnej metody ochrony sadu lub jagodnika przed przymrozkami, lub wybrane przez Ciebie metody nie były w pełni skuteczne, to doskonały moment, by dokonać zmian. Z uwagi na coraz bardziej nieprzewidywalne warunki atmosferyczne, przymrozki co roku stają się poważniejszym zagrożeniem dla upraw. Efektywne i rentowne prowadzenie plantacji lub sadu bez odpowiedniej strategii ochrony roślin przed przymrozkami staje się więc niemożliwe.

Ochrona sadu i plantacji borówki amerykańskiej

Do najskuteczniejszych sposobów ochrony upraw sadowniczych oraz plantacji borówki amerykańskiej należą zraszacze nadkoronowe oraz zamgławiacze antyprzymrozkowe. Symulują one naturalne zjawiska atmosferyczne, chroniące rośliny przed uszkodzeniem – deszcz oraz zachmurzenie.
Jeśli dysponujesz środkami na przeprowadzenie rozbudowanej inwestycji, która będzie efektywnie chroniła Twoją uprawę przez wiele lat – wybierz zraszacze nadkoronowe. Warunkiem wykonania takiej instalacji jest jednak dostęp do dodatkowego źródła, dużej ilości wody. Najlepiej, żeby był to osobny zbiornik. Zraszanie antyprzymrozkowe chroni uprawę poprzez ciągłe zraszanie jej wodą. W procesie zmiany stanu skupienia wody z ciekłego na stały, produkowane jest ciepło, które ogrzewa wewnętrzne komórki rośliny. Ponadto, zraszanie sprzyja powstawaniu korzystnego mikroklimatu wokół roślin i prowadzi do wytworzenia się na roślinach cienkiej warstewki lodu. Dzięki stałemu dostarczaniu wody nie osiąga ona docelowej temperatury i zabezpiecza wewnętrzne komórki roślin przed zamarznięciem. Decydując się na wybór zraszaczy nadkoronowych należy pamiętać o tym, że kluczowe znaczenie ma ciągłość dostarczania wody do zraszaczy. Jeśli w trakcie trwania przymrozku zraszanie ustanie, cienka warstwa lodu, która dotąd chroniła roślinę przed zamarznięciem, zacznie się pogrubiać i uszkadzać jej komórki wewnętrzne. Aby w porę wykonać instalację zraszającą, należy zdecydować się na jej wykonanie ze znacznym wyprzedzeniem. Wykonanie takie inwestycji należy rozważyć w kontekście przyszłorocznych przymrozków.
Jeśli szukasz doraźnego rozwiązania, które skutecznie ochroni Twoją uprawę, bez konieczności planowania rozległej inwestycji, wybierz zamgławianie antyprzymrozkowe. To znacznie bardziej ekonomiczna i łatwiej dostępna opcja, która chroni uprawę, imitując naturalne zachmurzenie. Zamgławiacze pozwalają na wytworzenie gęstej mgły, która z powodzeniem zatrzymuje ciepło na wysokości uprawy i zapobiega jego wypromieniowaniu z gleby. Do jej wytworzenia potrzebne jest urządzenie zamgławiające, gliceryna oraz ciągnik. Taki zestaw pozwala na ochronę nawet 8ha plantacji. Aby zamgławianie było skuteczne, należy pamiętać o tym, by wyjechać na plantację jeszcze przed rozpoczęciem przymrozku, przy temperaturze około 2 – 3°C. Zamgławianie powinno być konturowane przez całą noc, aż do momentu, gdy temperatura na powrót osiągnie wartość dodatnią.

Ochrona truskawki i owoców jagodowych pod osłonami

W przypadku uprawy truskawek, malin i owoców jagodowych w tunelach, ochrona przed przymrozkami przebiega nieco inaczej. Wysoką skutecznością wykazuje się okrywanie roślin agrowłókniną, która utrzymuje ciepło w pobliżu roślin i zmniejsza dzienne wahania temperatur. Dzięki swojej strukturze, agrowłóknina przepuszcza powietrze i zapewnia odpowiednią temperaturę, jednocześnie chroniąc rośliny przed utratą wilgoci.
Innym skutecznym rozwiązaniem jest również rozwieszenie nad uprawą siatek antyprzymrozkowych. Dzięki rozwieszeniu siatki wilgoć osiada na jej powierzchni, a w przypadku wystąpienia przymrozku również na jej powierzchni zamarza. Oprócz ochrony przed przymrozkami, stosowanie siatek i agrowłóknin zabezpiecza także przed niekorzystnym działaniem innych zjawisk atmosferycznych – silnego wiatru, deszczu czy gradu.
 
Największą zaletą okrywania roślin agrowłókniną lub rozwieszania siatek jest zapewnienie ochrony upraw nie tylko przed przymrozkami radiacyjnymi, lecz również adwekcyjnymi (wynikającymi ze napływów zimnego powietrza znad Skandynawii). Nie jest to możliwe w przypadku zraszania czy zamgławiania – procesy meteorologiczne, imitowane przez te dwa rozwiązania nie są w stanie ochronić uprawy przed tym rodzajem przymrozku. Z przyczyn technicznych, stosowanie siatki lub agrowłókniny niestety nie jest możliwe w przypadku większości sadów i plantacji borówki amerykańskiej. Zarówno okrywanie agrowłókniną, jak i rozwieszenie siatki nad wysokimi krzewami lub drzewami jest w zasadzie niemożliwe do wykonania. Jak zatem zabezpieczyć rośliny, gdy żadne z powyższych rozwiązań nie wchodzi w grę? Z pomocą przychodzą producenci środków ochrony roślin, którzy opracowali preparaty wspomagające naturalne mechanizmy obronne roślin przed niskimi temperaturami.

Opryski glicyną betainą oraz mikroelementami

Jeśli rośliny w uprawie wykształciły już liście, dodatkowym sposobem na ochronę roślin przed szkodliwym działaniem niskich temperatur może być oprysk za pomocą preparatu na bazie glicyny betainy. Reguluje on równowagę osmotyczną, zagęszcza soki i utwardza ściany komórkowe, zabezpieczając roślinę, wykorzystując jej naturalne mechanizmy obronne. Skutecznym preparatem do ochrony roślin przed przymrozkami jest np. Lalstim Osmo, dopuszczony do stosowania zarówno w uprawach jagodowych jak i sadowniczych. W podobny działają opryski z wykorzystaniem odpowiednich mikroelementów.  Decydując się na wykonanie oprysku należy pamiętać, że w trakcie jego wykonywania temperatura powinna sięgać 10°C, w przeciwnym razie skuteczność działania preparatu może być zaniżona.

Korzystasz ze sprawdzonej metody ochrony przez przymrozkami? Przeprowadź wiosenny przegląd!

Jeśli korzystasz już z wybranej metody ochrony roślin przed przymrozkami, wczesna wiosna to najlepszy moment na przeprowadzenie przeglądu. W jego ramach należy wykonać niezbędne prace serwisowo-konserwacyjne oraz sprawdzić zapas potrzebnych produktów. Wykonanie wiosennego przeglądu pozwoli Ci zyskać pewność, że wraz z nadejściem pierwszych przymrozków, wybrana strategia zagwarantuje Twoim roślinom pełną ochronę. Jeśli w poprzednich latach wybrany przez Ciebie sposób nie okazał się w pełni skuteczny, to również dobry moment, by uzupełnić zaplanowane działania o nowe elementy. Być może warto zdecydować się na przeprowadzenie dodatkowego oprysku lub zabezpieczyć rośliny na kilka sposobów.

Przegląd techniczny i prace serwisowe

Jeśli korzystasz z instalacji zraszającej, niezbędne będzie wykonanie jej przeglądu oraz dezynfekcji. Poprawnie przeprowadzone prace konserwacyjne są kluczowym elementem skutecznego zraszania antyprzymrozkowego. Uszkodzony zbiornik, zatkane przewody lub zraszacze mogą zmniejszyć równomierność przepływu wody, ograniczyć go lub nawet całkowicie zatrzymać. Taka sytuacja może mieć opłakane skutki w postaci uszkodzenia lub nawet całkowitego zamrożenia roślin. W ramach przeglądu należy dokładnie sprawdzić drożność i ogólny stan techniczny każdego z elementów instalacji. Nie jesteś pewien jak poprawnie przeprowadzić prace konserwacyjne? Rozważ zlecenie ich specjalistom.
W przypadku, gdy do ochrony roślin przed przymrozkiem wykorzystujesz zamgławiacz, oddaj urządzenie do serwisu. Specjaliści ocenią jego stan i przeprowadzą niezbędne prace konserwacyjne. Ponadto, pamiętaj o uzupełnieniu zapasu gliceryny, która jest niezbędna do wytworzenia mgły.
Jeśli chronisz swoje uprawy poprzez rozwieszenie siatek, sprawdź ich ogólny stan oraz stabilność całej konstrukcji. W przypadku, gdy na ich powierzchni znajdziesz uszkodzenia, powstałe wskutek zeszłorocznych wichur lub gradobicia, napraw je lub złóż zamówienie na nowe.

Przegląd niezbędnych produktów i zakupy

Jeśli korzystasz z agrowłókniny, upewnij się, że posiadasz w swoim gospodarstwie odpowiedni zapas. Pamiętaj, że ze względów higienicznych nie należy używać tej samej agrowłókniny po raz drugi – może to spowodować przeniesienie chorób i zwiększyć ryzyko inwazji szkodników. W przypadku, gdy ilość nieużywanej agrowłókniny nie jest wystarczająca, to dobry moment by uzupełnić zapasy.
To również najlepszy czas na zakupy jeśli planujesz chronić swoje rośliny za pomocą oprysków. Sprawdź zapasy produktów i uzupełnij je, uwzględniając zapotrzebowanie Twojego gospodarstwa. Nie jesteś pewien jakie ilości wybranych preparatów będą Ci potrzebne? Skonsultuj się ze sprzedawcą, który pomoże Ci ustalić dawkowanie oraz obliczyć niezbędną ilość preparatów. Dokonując przeglądu produktów, niezbędnych do ochrony Twoich roślin przed przymrozkiem pamiętaj o aktualnej sytuacji na rynku produktów ogrodniczych w 2022 roku. Z uwagi na utrudnioną dostępność niektórych produktów, okres oczekiwania na dostawę może znacznie się wydłużyć. Nie zwlekaj więc z wykonaniem przeglądu i zamówieniem niezbędnych produktów.
 
Przygotowanie skutecznej strategii ochrony roślin przed przymrozkami to niełatwe zadanie, zarówno na etapie planowania, kontroli oraz konserwacji jak i bieżącego reagowania na czynniki atmosferyczne. Każda z metod wyróżnia się licznymi zaletami, jak i szeregiem wad, uniemożliwiających stosowanie ich w konkretnych uprawach. Jeśli nie jesteś pewien jaką metodę wybrać, skonsultuj się ze specjalistą Royal Brinkman, który udzieli odpowiedzi na Twoje pytania i pomoże dobrać optymalną metodę ochrony Twojej uprawy.

Grzegorz Borowski
Specjalista ds. nawodnień Royal Brinkman
Tel. 603 414 146

13. grudzień 2024 02:10