StoryEditor

Zasoby wody w Polsce – jesteśmy na szarym końcu

01.09.2022., 00:00h

Na liście europejskich państw pod względem zasobów wody, Polska pozostaje na szarym końcu. Jesteśmy zagrożeni permanentnym deficytem wody oraz powtarzającą się suszą. Jakie plany ma rząd, aby polepszyć te sytuacje?  

Izba Rolnicza w Opolu zwróciła uwagę, że zmiany klimatyczne z którymi skutkami boryka się cały świat, wymuszają konieczność  podjęcia jednoznacznych działań —również tych związanych z racjonalną gospodarką wody.

Niewykorzystany potencjał wód podziemnych

W narodowej gospodarce zaopatrzenie w wodę opiera się przede wszystkim na wodach powierzchniowych. Te z rzek i jezior przeznaczane są skutecznie do celów produkcyjnych. Ale już potencjał wód podziemnych jest właściwie niewykorzystany. Według analiz Państwowego Instytutu Geologicznego (PIG) na obszarze większości kraju z zasobów wód podziemnych czerpie się na poziomie max. 30%. Deficyt wody w Polsce nie wynika więc z braku wody w ogóle, ale z braku wody w odpowiednim miejscu i odpowiednim czasie.

- Jedną z przyczyn deficytu jest brak optymalizacji działań gospodarki wodnej w zakresie wykorzystania istniejących źródeł zaopatrzenia w wodę w dostosowaniu do uzasadnionych potrzeb gospodarczych i komunalnych. Poważnym mankamentem jest bardzo niska retencja w obszarze Polski. Niektóre źródła podają, że łączna objętość wody zmagazynowanej w zbiornikach retencyjnych w naszym kraju stanowi jedyne 6% objętości średniego rocznego odpływu rzek . Skutkuje to krążeniem opinii, że w Polsce może zabraknąć wody. A bez niej lub z jej ograniczeniem nie ma możliwości funkcjonować znaczna większość gałęzi gospodarki- w tym rolnictwo – napisał Marek Froehlich prezes Izby Rolniczej w Opolu.

Na szarym końcu w Europie

Z danych rządu wynika niestety, że nasz kraj znajduje się na przedostatnim miejscu w Europie pod względem zasobów wodnych. W Polsce na jednego mieszkańca przypada ok. 1600 m3/rok (ilość wody odpływającej z danego kraju na jednego mieszkańca), w trakcie suszy wskaźnik ten obniża się do wartości poniżej 1000 m3/rok/osobę. Średnia wartość wu. wskaźnika w Europie jest prawie 3 razy większa i wynosi około 4500 m3/rok/osobę. Biorąc powyższe pod uwagę, Polska należy do grupy państw zagrożonych deficytem wody.

- Naprzemiennie występujące nawalne deszcze oraz okresy suszy stanowią zagrożenie dla ludzi, gospodarki i środowiska oraz są wyzwaniem dla współczesnej gospodarki wodnej. W obliczu niekorzystnych zmian klimatycznych przyczyniających się do występujących coraz częściej w ostatnich latach ekstremalnych zjawisk pogodowych, których konsekwencją są m.in. długotrwałe okresy suszy Minister Infrastruktury prowadzi kompleksowe działania mające na celu ochronę i zwiększenie dostępnych zasobów wodnych – napisał Paweł Jabłoński z ministerstwa infrastruktury.

Co robi rząd?

Odpowiedzią na opisane wyżej niekorzystne zjawiska jest „Plan przeciwdziałania skutków suszy” ( PPSS) oraz „Program przeciwdziałania niedoborowi wody” (PPNW).

Celem PPSS jest zapewnienie odpowiedniej ilości i co najmniej dobrej jakości wód, użytecznych dla społeczeństwa, środowiska i wszystkich sektorów gospodarki narodowej. W jego ramach wytypowano 78 zadań inwestycyjnych w zakresie budowy i przebudowy urządzeń wodnych w celu zwiększania m.in. retencji i wspierające przeciwdziałanie skutkom suszy.

W PPSS wskazano także 334 zadania w zakresie budowy i przebudowy urządzeń wodnych wspierające przeciwdziałanie skutkom suszy poprzez zwiększanie retencji zlewni na obszarach wiejskich. Wstępnie oszacowano całkowite koszty realizacji inwestycji wskazanych w PPSS na ok. 10,6 mld zł. Dodatkowo przygotowano 182 zadania inwestycyjne różnego charakteru. Łączna wartość szacunkowa tych działań wynosi 2,2 mld zł.

Z kolei PPNW zakłada realizację 727 inwestycji, w tym 94 obiektów retencjonujących wodę (zbiorników) oraz 633 obiektów kształtujących retencję (budowli piętrzących, budowli regulacyjnych i innych). Ponadto w PPNW zaproponowano jeszcze 14 rodzajów działań, których realizacja przyczyni się do zwiększenia wartości retencji na terenie Polski.

Do działań tych m.in. należą:

  • renaturyzacja ekosystemów mokradłowych;
  • renaturyzacja rzek;
  • realizacja i odtwarzanie obiektów małej retencji i mikroretencji na terenach leśnych i rolniczych;
  • promowanie i wdrażanie zabiegów agrotechnicznych zwiększających retencję glebową;
  • realizacja i odtwarzanie stawów hodowlanych;
  • realizacja nowych oraz przebudowa istniejących systemów melioracyjnych;
  • tworzenie i odtwarzanie zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i przywodnych;
  • przekształcanie wybranych suchych zbiorników przeciwpowodziowych w zbiorniki retencyjne wielofunkcyjne;
  • rekultywacja wyrobisk pogórniczych.

„Program przeciwdziałania niedoborowi wody” aktualnie jest na etapie procedury legislacyjnej w trakcie uzgodnień międzyresortowych. Dokument ten jest planowany do przyjęcia uchwałą Rady Ministrów w III lub IV kwartale 2022 r.

Działania na rzecz melioracji i retencji wody na obszarach wiejskich prowadzone są także przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (PGW Wody Polskie).

wk
fot. envatoelements

12. grudzień 2024 08:15